بررسی مشکلات سئو با DevTools طبق راهنمای رسمی گوگل
اگر دنبال راهی دقیق و حرفه‌ای برای بررسی مشکلات سئو سایت هستید، ابزار DevTools مرورگر کروم به همراه راهنمای رسمی گوگل، یکی از بهترین گزینه‌هاست. در این مقاله یاد می‌گیرید چطور با استفاده از DevTools، ایرادات سئوی سایت را شناسایی، تحلیل و رفع کنید، از بررسی DOM گرفته تا ریدایرکت‌ها و وضعیت شبکه.
ابزارهای DevTools کروم و Google Search Console، دو ابزار قدرتمند برای تحلیل و عیب‌یابی سئو هستند. با استفاده درست از این ابزارها می‌توانید قبل از انتشار نهایی سایت، مشکلات رایج را شناسایی و رفع کنید.
ابزار بررسی سئو وبسایت سلکتک نیز قابلیت های کاربردی زیادی به فعالان حوزه بهینه سازی سایت می‌دهد و به کمک آن می‌توانید بسیاری از نواقص سئو داخلی را مشاهده و برطرف نمایید.
در ادامه، این مطلب بلاگ سلکتک با مهم‌ترین بخش‌های DevTools که در تحلیل سئو کاربرد دارند آشنا می‌شوید.
بررسی ساختار HTML با تب Elements
تب Elements نمایی دقیق از ساختار DOM صفحه را نمایش می‌دهد. این بخش برای بررسی وجود یا نبود محتوای مهم در HTML بسیار کاربردی است. اگر محتوایی در DOM دیده نشود، موتورهای جستجو نیز قادر به ایندکس آن نخواهند بود.
تست سازگاری با موبایل با Device Mode
سازگاری با موبایل یکی از فاکتورهای کلیدی در رتبه‌بندی گوگل است. با فعال‌سازی Device Mode در DevTools می‌توانید سایت را در اندازه‌ها و دستگاه‌های مختلف شبیه‌سازی کنید. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد:
- ظاهر صفحات را در موبایل‌ها و تبلت‌ها بررسی کنید
- رفتار عناصر تعاملی مثل منوها و دکمه‌ها را تست کنید
- سرعت بارگذاری را در شبکه‌های موبایل شبیه‌سازی کنید
- از ابزار Lighthouse برای بررسی نمره موبایل‌فرندلی بودن استفاده کنید
تحلیل درخواست‌ها و پاسخ‌ها با تب Network
در تب Network می‌توانید تمام درخواست‌ها و پاسخ‌های بین مرورگر و سرور را ببینید. این بخش برای بررسی سرعت بارگذاری، وضعیت ریدایرکت‌ها، و هدرهای مهم مثل X-Robots-Tag بسیار مفید است. همچنین اگر محتوایی فقط پس از اسکرول یا تعامل کاربر نمایش داده می‌شود، می‌توانید با بررسی Initiator بفهمید چه چیزی باعث بارگذاری آن شده.
تنظیم شرایط شبکه برای شبیه‌سازی رفتار خزنده‌ها
دِو تولز امکان تنظیم سرعت شبکه، غیرفعال کردن کش، و تغییر User-Agent را فراهم می‌کند. البته توجه داشته باشید که تغییر User-Agent به Googlebot همیشه نتایج دقیقی نمی‌دهد، چون Googlebot به فایل robots.txt و IPهای خاص توجه دارد.
استفاده از تب Elements در DevTools
تب Elements در DevTools یکی از مهم‌ترین ابزارها برای بررسی ساختار HTML و محتوای صفحه است. این بخش نمایی دقیق از Document Object Model (DOM) را به شما نمایش می‌دهد، یعنی همان ساختاری که مرورگر برای رندر کردن صفحه استفاده می‌کند.
چرا تب Elements برای سئو مهم است؟
در سئو، یکی از چالش‌های رایج این است که محتوای مهم صفحه در HTML اولیه وجود نداشته باشد. اگر محتوایی در DOM دیده نشود، موتورهای جستجو نیز نمی‌توانند آن را ایندکس کنند. بنابراین بررسی وجود عناصر کلیدی مثل عنوان‌ها، متن‌ها، لینک‌ها و تصاویر در DOM، یک مرحله حیاتی در تحلیل سئو است.
چه چیزهایی را می‌توان بررسی کرد؟
با استفاده از تب Elements می‌توانید:
- بررسی کنید که آیا محتوای مورد نظر واقعاً در HTML رندر شده وجود دارد یا نه
- ساختار تگ‌ها و سلسله‌مراتب عناصر را ببینید
- کلاس‌ها، آیدی‌ها و ویژگی‌های HTML را بررسی یا ویرایش کنید
- ببینید آیا محتوای مهم توسط جاوااسکریپت بارگذاری شده یا در HTML اولیه وجود دارد
- از قابلیت جستجو برای پیدا کردن سریع عناصر خاص استفاده کنید
تفاوت بین HTML اولیه و DOM نهایی
گاهی اوقات محتوای صفحه توسط جاوااسکریپت بعد از بارگذاری اولیه اضافه می‌شود. در این حالت، اگر موتور جستجو نتواند جاوااسکریپت را اجرا کند یا زمان کافی برای رندر نداشته باشد، آن محتوا ایندکس نمی‌شود. تب Elements به شما کمک می‌کند بفهمید آیا محتوای مهم در HTML اولیه وجود دارد یا فقط در DOM نهایی ظاهر شده است.
استفاده از تست موبایل‌فرندلی در کنسول جستجوی گوگل
یکی از بهترین نقاط شروع برای بررسی سازگاری سایت با موبایل، استفاده از ابزار Mobile-Friendly Test در Google Search Console است. این ابزار به شما نشان می‌دهد که آیا صفحه شما برای کاربران موبایل بهینه شده یا نه، و اگر مشکلی وجود داشته باشد، آن را با جزئیات گزارش می‌دهد.
وقتی آدرس URL محیط مرحله‌بندی (Staging) سایت را در این ابزار وارد می‌کنید، گزارش دقیقی دریافت می‌کنید که شامل موارد زیر است:
- آیا صفحه به‌درستی در موبایل رندر می‌شود؟
- آیا عناصر مهم HTML در نسخه موبایل قابل مشاهده هستند؟
- آیا فونت‌ها، فاصله‌ها و دکمه‌ها برای لمس مناسب‌اند؟
- آیا اسکرول افقی یا زوم غیرضروری وجود دارد؟
اگر در این تست مشخص شود که برخی عناصر در HTML رندر شده وجود ندارند یا صفحه به‌درستی نمایش داده نمی‌شود، جای نگرانی نیست. در این مرحله می‌توانید به سراغ DevTools کروم بروید و با بررسی دقیق‌تر بفهمید مشکل از کجاست.
پیشنهاد می‌کنم مطلب تاثیر mobile friendly برای رتبه بندی سایت در گوگل را نیز مطالعه کنید.
بررسی دقیق‌تر با DevTools
برای تحلیل دقیق‌تر، مراحل زیر را دنبال کنید:
- صفحه مورد نظر را در مرورگر کروم باز کنید
- با فشردن F12 یا کلیک راست و انتخاب "Inspect"، وارد DevTools شوید
- از تب Elements بررسی کنید که آیا محتوای مورد نظر در DOM وجود دارد یا نه
- با فعال‌سازی Device Mode (آیکون موبایل بالا سمت چپ)، ظاهر صفحه را در موبایل شبیه‌سازی کنید
- از تب Network بررسی کنید که آیا منابعی مثل تصاویر، فونت‌ها یا اسکریپت‌ها به‌درستی بارگذاری شده‌اند یا نه
این ترکیب از تست موبایل‌فرندلی گوگل و بررسی دستی با DevTools، به شما کمک می‌کند تا مشکلات تجربه کاربری در موبایل را به‌صورت کامل شناسایی و رفع کنید، موضوعی که تأثیر مستقیمی بر رتبه سایت در نتایج جستجوی گوگل دارد.
بررسی عملکرد شبکه با تب Network در DevTools
تب Network در DevTools یکی از ابزارهای کلیدی برای تحلیل رفتار سایت در زمان بارگذاری است. این تب به شما امکان می‌دهد ببینید بین مرورگر و سرور چه اتفاقی می‌افتد، و دقیقاً چه منابعی، با چه سرعتی و تحت چه شرایطی بارگذاری می‌شوند.
چه چیزی در تب Network قابل مشاهده است؟
وقتی صفحه‌ای را در مرورگر کروم باز می‌کنید و DevTools را فعال می‌سازید، تب Network اطلاعات زیر را نمایش می‌دهد:
- درخواست‌ها و پاسخ‌ها: هر فایل، تصویر، اسکریپت یا فونتی که بارگذاری می‌شود، به‌صورت یک درخواست ثبت می‌شود
- هدرهای HTTP: شامل اطلاعاتی مثل وضعیت پاسخ (200، 404، 301 و...)، نوع محتوا، و هدرهای خاص مثل X-Robots-Tag
- نمودار آبشاری (Waterfall): نشان می‌دهد هر منبع چقدر زمان برای بارگذاری صرف کرده و ترتیب بارگذاری چگونه بوده
- Initiator: مشخص می‌کند چه چیزی باعث ارسال یک درخواست شده، مثلاً یک اسکریپت، کلیک کاربر یا بارگذاری اولیه صفحه
کاربردهای سئو در تب Network
این تب برای تحلیل سئو بسیار مفید است، به‌ویژه در موارد زیر:
- بررسی اینکه آیا محتوای مورد نظر از سرور به مرورگر منتقل شده یا نه
- شناسایی ریدایرکت‌های غیرضروری یا اشتباه (مثل 302 به جای 301)
- بررسی هدرهای X-Robots-Tag برای کنترل ایندکس شدن صفحات
- تحلیل منابع سنگین یا کند که ممکن است تجربه کاربری را ضعیف کنند
- بررسی اینکه آیا محتوایی فقط پس از تعامل کاربر (مثل اسکرول) بارگذاری می‌شود یا نه
اگر متوجه شدید محتوایی فقط پس از پیمایش یا کلیک ظاهر می‌شود، با استفاده از ستون Initiator می‌توانید بفهمید چه چیزی آن را درخواست کرده. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا رفتار بارگذاری را بهینه‌سازی کرده و مطمئن شوید موتورهای جستجو به محتوای کامل دسترسی دارند.
تنظیم شرایط شبکه در DevTools برای شبیه‌سازی رفتار خزنده‌ها
تب Network در DevTools فقط برای بررسی درخواست‌ها و پاسخ‌ها نیست؛ بلکه امکانات پیشرفته‌ای برای شبیه‌سازی شرایط واقعی بارگذاری صفحه نیز دارد. این قابلیت‌ها به شما کمک می‌کنند رفتار سایت را در شرایط مختلف بررسی کرده و مشکلات احتمالی را شناسایی کنید.
امکانات کلیدی تنظیمات شبکه:
- غیرفعال کردن کش مرورگر: با فعال‌سازی گزینه "Disable cache" می‌توانید مطمئن شوید که تمام منابع از سرور بارگذاری می‌شوند، نه از حافظه پنهان مرورگر. این کار برای بررسی دقیق عملکرد واقعی سایت ضروری است.
- تنظیم سرعت شبکه: با استفاده از گزینه‌های موجود مثل GPRS، 2G، 3G، 4G و Wi-Fi می‌توانید سرعت بارگذاری را شبیه‌سازی کنید و ببینید سایت در شرایط کند چگونه رفتار می‌کند.
- تغییر User-Agent: می‌توانید عامل کاربر را به Googlebot یا سایر مرورگرها تغییر دهید تا ببینید سایت چگونه به خزنده‌ها پاسخ می‌دهد. البته توجه داشته باشید که این روش همیشه دقیق نیست، چون Googlebot به فایل robots.txt و IPهای خاص توجه دارد و مرورگر شما این موارد را نادیده می‌گیرد.
نکته مهم در شبیه‌سازی Googlebot
اگرچه تغییر User-Agent به Googlebot می‌تواند دیدی نسبی از رفتار سایت در برابر خزنده‌ها بدهد، اما نباید به‌تنهایی به آن اعتماد کرد. برخی سایت‌ها رفتار متفاوتی نسبت به IPهای گوگل دارند یا محتوای خاصی را فقط برای خزنده‌ها نمایش می‌دهند. بنابراین برای بررسی دقیق‌تر، بهتر است از ابزارهای رسمی گوگل مثل URL Inspection در Search Console نیز استفاده کنید.
DevTools ابزاری قدرتمند برای عیب‌یابی سئو
ابزارهای توسعه‌دهنده مرورگر کروم مجموعه‌ای قدرتمند از امکانات را برای تحلیل و رفع مشکلات سئو در اختیار شما قرار می‌دهند. با استفاده از این ابزارها می‌توانید:
- از تب Elements برای بررسی ساختار DOM و وجود محتوای کلیدی استفاده کنید
- از تب Network برای تحلیل درخواست‌ها، پاسخ‌ها، ریدایرکت‌ها و هدرهای HTTP بهره ببرید
- شرایط شبکه را شبیه‌سازی کرده و رفتار سایت را در حالت‌های مختلف بررسی کنید
- با تست‌های موبایل‌فرندلی و ابزارهای Search Console، مشکلات تجربه کاربری را شناسایی کنید
ترکیب این روش‌ها و بهینه سازی سایت به شما کمک می‌کند تا قبل از انتشار نهایی سایت، مطمئن شوید که صفحات شما برای موتورهای جستجو قابل دسترسی، قابل ایندکس و کاملاً بهینه هستند.
